استاد احمد اقتداري، از پژوهشگران برجسته عرصه تاريخ، جغرافيا و اطلس شناسي
كشور، در مقاله‌اي تحليلي، به بيان برخي از اسناد و شواهد تاريخي ايراني و خارجي
.در زمينه‌ي ”خليج فارس” بودن ”خليج فارس” پرداخته است
در اين مقاله كه در اختيار بخش ايرانشناسي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) قرار
: گرفته، آمده است
نوشته‌اند اولين سياح كه از خليج فارس و سواحل و جزاير آن، يادداشت‌هايي به‌جاي گذاشته
است، نئارك، نئارخس سردار دريايي اسكندر مقدوني و مأمور وي براي مطالعة نظامي
خليج فارس و درياي عمان بوده است؛ ولي شك نيست كه چون فلات بزرگ ايران از
روزگاري بس دراز، پيش از حملة اسكندر هم آبادان بوده است، به سبب مساعدت طبيعت
و سهولت ارتباط دريايي و دريانوردي، سواحل و جزاير خليج فارس، پيش از او هم، آباد
.و مسكن اقوام زنده و كوشا و دريانورد بوده است
افسانه‌ها و اساطير باستاني كه به زبان يوناني و ملل مجاور خليج فارس و يا در نوشته‌هاي
مورخين قديم به‌جاي مانده است، از غوغايي كه در اين درياي كهن مي‌گذشته است، اشاراتي
دربر دارد. هنگامي كه سرزمين پارس (فارس و خوزستان)، پايتخت شاهنشاهان هخامنشي
بوده است، درياي فارس و كرانه‌هاي آن مسلما نه تنها ناظر حوادث بزرگ و رفت‌وآمدهاي
،اقوام و عبور كشتي‌هاي جنگي و تجاري و رقابت ملل سوداگر و جنگجوي دنياي قديم بوده
بلكه خود در صحنة رقابت تجاري و نظامي قرار گرفته و محل بروز وقايع و حوادث جنگي
و تاريخي بوده است، تا آن‌جا كه ايلام و سومر، سرزمين كهن‌ترين اقوام شهرنشين و متمدن
كه كتابت و مدنيت و نظام زندگي اساسي بشري از آن‌جا نشأت گرفته است، از كنارة همين
درياي پرجوش و خروش و پرماجراي ناآرام برخاسته‌اند. شوش، پايتخت ايلام كهن، دنياي
.قديم را در مسير تاريخي و مدني پرآوازه‌اي سوق داده است
اما از زمان ظهور اردشير بابكان، مؤسس سلسلة ساساني، سرگذشت سرزمين و سواحل
درياي پارس روشن‌تر شده و دوران مجد و عظمت تاريخي اين سرزمين از نظر تاريخ
مكتوب و مدون آشكارتر و آشنايي و معرفت ما به چگونگي زندگي مردم سواحل درياي
پارس و جزاير آن بيشتر است. با پيدايش سلسله‌هاي حكام ايراني و جنبش ايرانيان و
قيام عليه خلافت اموي و عباسي و كوتاه‌كردن دست آنها از خطة ايران‌زمين،
خليج فارس هم مانند ساير واحدهاي جغرافيايي ايران، تحت اداره و حكومت
سلسله‌هاي ايراني درآمده، به روزگار ديلميان، آوازة رونق خليج فارس
در تجارت و دادوستد جهانگير شد، به روزگار اتابكان دولت‌خانة
ايران در جزيرة قيس (كيش) بود. به روزگار صفويه، پس از
آنكه شاه عباس كبير، حكومت ستمگرانة آلبوكرك پرتغالي
پس از 117 سال استعمار، پرتغال را در سرتاسر
خليج فارس وشرق آفريقا برانداخت، درهمة نواحي
خوزستان و فارس وخليج فارس تا بحرين وعدن
و كرانه‌هاي نجد عربستان، حكام صفوي
.گماشته شدند
